نقد فیلم 15 و 17 دقیقه به پاریس ساخته کلینت ایستوود

راستش من نه مثل بعضی کل هویت امریکایی را رد می کنم و حتی علاقمند جدی کلینت ایستوود و سینما و خیلی چیزهای امریکایی ام.اما باید همه حقیقت را گفت و نه بخشی از آن که این هم نوعی دروغ گویی است.ما همه می دانیم ایستوود از لحاظ تفکری یک محافظه کار سنتی است و عمیقاً میهن پرست اما آیا این ارزشها امروز هم مثل سالهای جنگ جهانی دوم واقعی است یا نه.آیا امریکا در هشتاد سال اخیر به واقع به ارزشهای مورد اشاره ایستوود در این فیلم پایبند بوده است.فیلم بر اساس یک داستان واقعی است و ایستوود هم با سبک بصری جذابی آن را روایت می کند اما ستایش گسترده ایستوود به ارزشهای امریکایی گذینشی و انتخاب شده است تا فقط خوبی های آن را ببیند.من هم معتقدم امریکا پر از انسانها خوب و ارزشمند است اما آیا این ارزشها رویه ای جهانی است و آیا همه سربازان امریکایی بخصوص درخاور میانه اینگونه عمل می کنند.

سوای همه ارزشهای تکنیکی و بصری فیلم من با این مضمون ایستوود مشکل دارم که سرباز امریکایی را هنوز منجی و ارزشگرا نشان می دهد.ایستوود در فیلم تیرانداز امریکایی حتی بدتر هم رفتار کرده بوده است و یک تک تیرانداز بیرحم را تا حد قهرمان اسطوره ای بالا برده بود.اینجا حداقل قهرمانانش واقعاً عملی قهرمانانه کرده اند اما ما مردمان زخم خورده خاورمیانه چگونه باید این حجم خود تحویل گیری را بپذیریم.

امریکا در هشتاد سال اخیر بیشتر حامل جنگ و کودتا و ترور و کشتار و زور گویی بوده تا ارزشهای انسانی.همین الآن امریکا قراردادی که همه مردم منطقی جهان مدافعش بودند را زورمدارانه و از سر قدرتنمایی جاهلانه پاره می کند و فریاد هل من مبارز می طلبد.در این شرایط من چگونه می توانم این فیلم را هضم کنم.نظامی گری امریکایی و ارتش امریکا چرا برای ما باید قهرمان باشند در حالی که ما هر روز زخم تازه ای از آن می پذیریم.

من برای سینما و شمایل تاریخی ایستوود احترام بسیار قائلم اما این فیلم  و فیلم تیرانداز امریکایی نشان می دهد چرا امثال ترامپ و بوش پسر در امریکا ظهور می کنند.شما چشمهای خود و چشمهای عدالت را بسته اید و در دنیایی فانتزی گون در ذهنیاتتان زندگی می کنید.شما آقای ایستوود فقط رویاهایتان را می بینید و همچون داستان سترگ دنیای قشنگ نو هاکسلی به دنیای ذهنیتان معتاد شده اید و حقیقت را نمی بینید.حقیقت هزاران و میلیون مردمی که امریکا زندگیشان را نابود کرد در عراق افقانستان سوریه لیبی پاکستان یمن فلسطین و هزاران جای دیگر در طول تاریخ.من نمی گویم کشورم بی نقص است ما هم الهی نیستیم ما هم اشتباه و ظلم داشته ایم اما حداقل اینهمه کور و خود بزرگ بین نبوده ایم.ما حداقل بسیار صادق تر بوده ایم و در سینمایمان حقیقت هنوز حضوری ملموس دارد شاید امید کمرنگ است اما امثال گنده گویان متعصب را دو بار انتخاب نمی کنیم.ما هنوز کور نشده ایم.ما هنوز به ارزش حقیقت واقفیم و فرشته عدالتمان چشم بسته نیست.

آقای ایستوود دفاع از یک آرمان تا وقتی درست است که هنوز آرمان مورد نظر در صحنه عمل ارزشش واقعی باشد و دروغ بیشتر آن را لوس نکرده باشد اما وقتی ارمانی در عمل مخالف خود عمل کند دیگر ستایش آن دروغ پردازی است.قهرمانان این فیلم واقعی اند اما چون استثنا هستند بر کلی ظلم و بیدادگری این ستایش بی معنی و تهی می شود.

من می دانم روزی حقیقت از خاکستر بر خواهد خواست و چشمهای بسته را باز خواهد کرد.من به ارزشهای لیبرال دموکراسی که حاصل صدها سال تلاش و خون و درد در تاریخ انسان بوده ایمان دارم.آنچه امروز لیبرال دموکراسی را بدنام کرده نه هویت واقعی آن بلکه پیرایه کاپیتایسم سرمایه محور و زور مدار بر ارزشهای واقعی انسانی است.این نگاه ابزاری همه چیز را نابود می کند.همه ارمانهای انسانی در همه تاریخ از نوح و موسی و عیسی و محمد تا بودا و فلاسفه و نظریه پردازانی چون روسو منتسکیو و ولتر همه نه برای قدرت که برای عدالت بوده است.بدون عدالت واقعی دین بی معنی و پوچ است.انسان در همه تاریخ فقط و فقط به دنبال عدالت بوده است.بدون عدالت هر ارزشی ضد ارزش و هر آرمانی عین ظلم است.آزادی هم بدون عدالت جز زورگویی چیزی بیش نیست.با شکست بت بزرگ بی عدالتی بتهای کوچکتر در هر جا حتی در ایران هم می شکنند.

آقای ایستوود روزگاری شما هم در فیلمهایتان فریاد عدالت بودید و این شما را برای ما نمونه می کرد اما اکنون ارزشهایی که از آن دم می زنید نه در امریکا و نه در جهان بویی از عدالت نبرده است.

شما چگونه می توانید یک طرفه و فقط خوبیهایتان را فریاد بزنید در حالی که بدیهایتان جهانی را آزار می دهد.اگر شما واقعاً به ارزشهای ادعاییتان معتقید پس چرا برابر اینهمه نقض آشکار آنها توسط دولت و سربازانتان سکوت کرده اید.

امریکا امروز بیش از هر کشوری تمثال رمان بزرگ و تاریخی آلدوس هاکسلی کبیر است.دنیای قشنگ نوی هاکسلی امریکاست.

برترین فیلمهای سال 2018 از نگاه شخصی

نقدی بر فیلم پسران میان درختان ساخته نیکولاس ورسو

نقد فیلم 15 و 17 دقیقه به پاریس ساخته کلینت ایستوود

خالق فیلم‌های دیوانه‌ای از قفس پرید، رگتایم، آمادئوس و اشباح گویا – میلوش فورمن- درگذشت

نقد و بررسی دو فیلم پست(استیون اسپیلبرگ) و من تونیا(کریگ گیلسبی)

نقد فیلم شکل آب ساخته گیلرمو دل تورو

نقدی بر سه فیلم سال 2017